Creatine phosphokinase (CPK) & creatine kinase (CK)
چـرا ایـن تست انجـام میشـود؟
ارزیابی آسیب عضله اسکلتی، میوکارد و مغز
چـه زمـانی بـرای تست مناسب است؟
در صورت داشتن علائمی چون ضعف عضلانی، مشکلات تعادل، بی حسی یا گزگز و درد و گرفتگی عضلات.
نمـونـه مـورد نیـاز؟
نمونه خون
پیـشنیازهایـی دارد؟
آمادگی خاصی لازم نیست اما از آنجاکه برخی از داروها ممکن است در نتیجه آزمایش کراتین فسفوکیناز اختلال ایجاد کنند، داروهای مصرفی خود را به پزشکتان اطلاع دهید.
فعالیت های شدید جسمی، عمل جراحي و یا تزریق عضلانی
کراتین فسفوکیناز (CPK) یا کراتین کیناز (CK) آنزیمی پروتئینی است که به ایجاد تغییرات شیمیایی در بدن کمک میکند. کراتین فسفوکیناز (CPK)، واکنش کراتین و آدنوزین تری فسفات (ATP) به فسفوکراتین و آدنوزین دی فسفات (ADP) را کاتالیز میکند. فسفوکراتین ایجاد شده از این واکنش برای بافتها و سلولهایی که به مقدار قابل توجهی به ATP نیاز دارند مانند مغز، عضلات اسکلتی و قلب، استفاده میشود.
آسیب به هر کدام از این بافتها موجب افزایش سطح سرمی CPK میشود. این آنزیم سه ایزوفرم دارد که هر کدام منشا بافتی CPK سرم را مشخص میکند:
CK توتال به طور معمول در اکثر آزمایشگاهها در دسترس است و بیش از 95%، CPK توتال سرم افراد سالم را CPK-MM تشکیل میدهد.
اندازهگیری CK یک آزمایش اولیه مهم در ارزیابی آسیب عضلانی، از جمله بررسی میوپاتیهای مشکوک است. در آنفارکتوس میوکارد میزان CK توتال و CK-MB به سرعت افزایش یافته و 10-24 ساعت پس از وقوع آنفارکتوس به بالاترین حد خود میرسد.
همچنین اندازهگیری CPK به منظور تشخیص و نظارت بر دیستروفی عضلانی (MD) و رابدمیولیز (تجزیه سریع بافت عضلانی) انجام میشود. افزایش سطح CPK نشاندهنده بیماری عضلانی است. همه MDها منجر به افزایش CPK در مرحله فعال بیماری میشوند. یافتن سه سطح افزایش یافته به فاصله یک ماه برای MD تشخیصی است. در مراحل اولیه MD، سطح CPK، 50-300 برابر بیشتر از سطح طبیعی است، اما با کاهش توده عضلانی، سطوح آن کاهش مییابد.
لازم است بدانیم همیشه افزایش سطح CPK با بیماری همراه نیست بلکه در افرادی با توده عضلانی بیشتر، پس از انجام ورزشهایی از جمله دویدن و دوچرخهسواری و در جمعیتهای نژاد سیاهپوست نیز میزان CPK افزایش مییابد.
آسیب به هر کدام از این بافتها موجب افزایش سطح سرمی CPK میشود. این آنزیم سه ایزوفرم دارد که هر کدام منشا بافتی CPK سرم را مشخص میکند:
- CK-MM (عضلات)
- CK-BB (مغز)
- CK-MB (عضله قلب)
CK توتال به طور معمول در اکثر آزمایشگاهها در دسترس است و بیش از 95%، CPK توتال سرم افراد سالم را CPK-MM تشکیل میدهد.
اندازهگیری CK یک آزمایش اولیه مهم در ارزیابی آسیب عضلانی، از جمله بررسی میوپاتیهای مشکوک است. در آنفارکتوس میوکارد میزان CK توتال و CK-MB به سرعت افزایش یافته و 10-24 ساعت پس از وقوع آنفارکتوس به بالاترین حد خود میرسد.
همچنین اندازهگیری CPK به منظور تشخیص و نظارت بر دیستروفی عضلانی (MD) و رابدمیولیز (تجزیه سریع بافت عضلانی) انجام میشود. افزایش سطح CPK نشاندهنده بیماری عضلانی است. همه MDها منجر به افزایش CPK در مرحله فعال بیماری میشوند. یافتن سه سطح افزایش یافته به فاصله یک ماه برای MD تشخیصی است. در مراحل اولیه MD، سطح CPK، 50-300 برابر بیشتر از سطح طبیعی است، اما با کاهش توده عضلانی، سطوح آن کاهش مییابد.
لازم است بدانیم همیشه افزایش سطح CPK با بیماری همراه نیست بلکه در افرادی با توده عضلانی بیشتر، پس از انجام ورزشهایی از جمله دویدن و دوچرخهسواری و در جمعیتهای نژاد سیاهپوست نیز میزان CPK افزایش مییابد.